"Sierżant York"

 Premiera "Sierżanta Yorka", która odbyła się 2 lipca 1941 roku w nowojorskim Astor Theatre, była zorganizowana z wielką pompą, godną parady wojskowej. Na fasadzie podświetlonej piętnastoma tysiącami czerwonych, białych i niebieskich  żarówek umieszczono ogromny, wysoki na cztery kondygnacje plakat przedstawiający Gary'ego Coopera.

Gary Cooper w filmie "Sierżant York" 1941r

Wśród gości znaleźli się Eleanor Roosvelt i Wendell Willkie, a także weteran I wojny światowej, w tym żołnierze z Tennessee, którym przewodził były dowódca Yorka z 82 Dywizji. Burmistrz Fiorello LA Guardia powitał Yorka jak bohatera. York wyraził nadzieję, że film "pomoże zjednoczyć naród w godzinie niebezpieczeństwa."

Nie zabrakło oficerów werbunkowych przysłąnych przez armię, aby rozdawali rozmaite broszurki młodym widzom, których film zachęci do wstąpienia do wojska.  
Krytycy dostrzegli urok "Sierżanta Yorka", lecz bez trudu przejrzeli zamiary przyświecające twórcom . 
Da się tu wykryć celową propagandę" napisał Bosley Crowther. "Time" nazwał film "pierwszym poważnym wkładem Hollywood w wielkie zadanie obrony narodu" 
Granice między sztuką, a wojskową propagandą zatarły się jeszcze bardziej, gdy dzięki zabiegom Jacka Warnera Stowarzyszenie Weteranów Zagranicznych Wojen przyznało Cooperowi "medal za wybitną służbę obywatelską". Film stał się największym kasowym przebojem roku, zanim zaczął być jeszcze grany poza największymi miastami. Poruszał serce Amerykanów, którzy dotąd nie chcieli, aby ich kraj mieszał się w "wojnę w Europie". 

"Sierżant York"


Propaganda okazała się bardziej kasowa niż prowokowanie magnatów prasowych, o czym świadczyły kiepskie wyniki "Obywatela Kane'a" Orsona Wellsa. 

Orson Welles

Jesienią film Wellesa doczekał się wreszcie szerokiej dystrybucji, lecz gazety Hearsta nadal nie chciały go reklamować,  a część kin uparcie odmawiała pokazów, gdyż właściciele obawiali się pozwów sądowych. Ci, którzy się nie ulękli, przekonali się, że film nie przyciąga małomiasteczkowej publiczności. Gotycki cynizm Wellesa sprzedawał się znacznie gorzej niż swojski "Sierżant York"
Kierownik kina w Dakocie Północnej podsumował "Obywatela Kane,a" następująco:
" Niewykluczone, że to klasyk, ale zwykli widzowie uważają go za dziwadło"

Nawet "Zielona Dolina", która z wojną nie miała nic wspólnego, doczekała się jesienią premiery organizowanej pod auspicjami sił zbrojnych. Przed uroczystością odbyła się kolacja z udziałem takich gości honorowych jak wykonawca głównej roli Walter Pidgeon i admirał Adolphus Andrews.

Walter Pidgeon 

Opowieść o idyllicznym świecie, który na zawsze odchodzi w przeszłość, nabrała szczególnej wagi z powodu nasilającego się globalnego chaosu, nic zatem dziwnego, że Bosley Crowther chwalił Forda za uchwycenie " świetlistego piękna w duszach zwykłych, uczciwych ludzi"
Dla reżysera premierowy pokaz "Zielonej Doliny" był ostatnią na długi czas okazją zetknąć się z showbiznesowym blichtrem. Forda wzywały obowiązki w marynarce wojennej. Następnego wieczoru bawił już w Białym Domu na kolacji z Franklinem i Eleanor Roosveltami.


Branża filmowa zyskała przewagę w starciu z waszyngtońskimi izolacjonistami. 

Tekst pochodzi z "Oscarowe Wojny" Michael Schulman